مهم ترین عامل مرگ در ایران و دنیا
به گزارش پاراسول فشارخون یكی از مهم ترین عوامل خطر تهدیدكننده سلامت مردم و اصلی ترین عامل مرگ ومیر درجهان و ایران محسوب می شود؛ به صورتی كه طبق گفته كارشناسان با نگاهی به آمار مرگ ومیر ناشی از آن می توان این بیماری را قاتل خاموش نامید.
به گزارش پاراسول به نقل از ایسنا، مطالعه روند بار بیماری ها در كشور در بازه زمانی سال های ۱۳۶۹ تا ۱۳۹۴ نشان داده كه فشارخون بالا همچون مهم ترین عوامل خطر تهدیدكننده سلامت مردم و اصلی ترین عامل مرگ ومیر در جهان و ایران به حساب می آید. همینطور مرگ زودرس ناشی از سكته های قلبی و مغزی، به علت بیماری پرفشاری خون بوده و بالغ بر نیمی از كل موارد مرگ در كشور را به خود مختص كرده است.
چقدر از ایرانیان پرفشاری خون دارند؟
طبق آمارها در سال ۱۳۹۵ به صورت متوسط ۲۲ درصد زنان و ۲۱ درصد مردان ایرانی مبتلا به فشارخون بالا بوده اند. همینطور بیشتر از ۵۰ درصد گروه سنی ۵۵ تا ۶۹ سال گرفتار عارضه فشار خون بالا هستند. متاسفانه برآوردها از آن حكایت می كند كه حدود ۶۰ درصد مبتلایان به فشارخون بالا، از این مساله آگاهی ندارند.
كلید اصلی مبارزه با پرفشاری خون
باید توجه كرد كه شرایط تاریخی در دهه های اخیر و بروز تغییرات گسترده در شیوه زندگی مردم مانند رشد شهرنشینی، آلودگی هوا، مصرف غذاهای پرنمك بعنوان بزرگترین عامل ایجاد پرفشاری خون كه در ایران دو تا سه برابر بیشتر از حداكثر میزان مجاز مصرف می شود، كم تحركی و اضافه وزن، اختلالات خواب، استرس های فردی و اجتماعی و... از عوامل اصلی خطر بروز فشارخون بالا به شمار می آیند. البته و خوشبختانه باید توجه كرد كه كلید اصلی مبارزه با فشار خون هم در مدیریت همین عوامل خطر نهفته است؛ به صورتی كه رعایت صحیح و كنترل این عوامل از جانب آحاد جامعه بیشترین كمك را دركاهش موارد ابتلاء به این بیماری مهلك فراهم می آورد.
بر همین اساس وزارت بهداشت همزمان با روز جهانی فشارخون، «بسیج ملی كنترل فشارخون بالا» را در اولویت برنامه های بهداشتی سال ۱۳۹۸ قرار داده است كه این بسیج ملی چند هدف را دنبال می كند. اهداف ایجاد این بسیج ملی افزایش آگاهی و سواد سلامت جامعه درباره فشار خون بالا، ترغیب مردم برای رجوع به مراكز تعیین شده جهت اندازه گیری فشارخون و شناسایی و پیگیری افراد دارای فشارخون، كاهش مصرف نمك روزانه مردم به حداقل ۵۰ درصد با اطلاع رسانی به جوامع مردمی، كنترل صنایع و ساختارهای مرتبط، افزایش مصرف غلات، حبوبات، سبزیجات و میوه جات به میزان ۲۵ درصد بیشتر از وضعیت كنونی، كنترل و درمان مبتلایان به فشارخون بالا، رعایت و كنترل دقیق عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اثرگذار بر این مورد اعلام شده است.
اندازه گیری فشارخون افراد ۳۰ سال به بالا
این برنامه از ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۸ مصادف با روز جهانی فشارخون شروع شده و تا ۱۵ تیرماه ۱۳۹۸ ادامه خواهد داشت. در چارچوب این برنامه تمام اركان مدیریتی، پشتیبانی و فنی وزارت بهداشت و تمامی دانشگاه های علوم پزشكی سراسر كشور و هم سازمان ها و نهادهای دولتی و غیردولتی در رابطه با سلامت، بسیج می شوند تا با اندازه گیری فشارخون افراد ۳۰ سال به بالا و هم زنان آبستن ایرانی و جمع آوری و ثبت داده های مورد نیاز، مرحله اول را برای طراحی و اجرای برنامه های پیشگیری و كنترل فشارخون ایرانی ها طی كنند.
می توان امیدوار بود كه با طراحی و اجرای بسیج ملی كنترل فشارخون بالا، گروه های هدف مورد نظر درباره فشارخون بالا حساس شوند و با رجوع به مراكز تعیین شده از وضعیت فشارخون خود اطلاع پیدا كنند. به این ترتیب، با شناسایی موارد فشارخون بالا و شروع مراقبت های استاندارد و مبتنی بر دستورالعمل های كشوری، گامی موثر برای كنترل این تهدید سلامت برداشته خواهد شد.
فشار خون چیست؟
خون در بدن ساكن نیست و در گردش است. خون در گردش باعث رساندن مواد غذایی انرژی زا و اكسیژن به بافت های بدن و حمل مواد زاید به ارگان های دفعی شده و به صورت كلی فعالیت سیستم دفاعی و بازسازی بافت ها هم از این طریق میسر می شود. باید توجه كرد كه مهم ترین بخش دستگاه گردش خون در بدن، قلب است. رگ هایی كه خون را به قلب وارد می كنند، سیاهرگ و رگ هایی كه خون را از قلب خارج می كنند، سرخرگ نام دارند. قلب با هر بار ضربان، خون را به درون سرخرگ ها می فرستد و در نتیجه نیرویی به سرخرگ ها وارد می نماید كه سبب می شود فشاری به دیواره سرخرگ ها وارد شود كه به آن فشارخون می گویند.
چرا فشار خون بالا می رود؟
مقدار فشارخون به دو عامل بستگی دارد؛ یكی مقدار خونی كه در هر دقیقه از قلب خارج می شود و دوم مقاومتی كه بر سر راه خروج خون از قلب در سرخرگ وجود دارد. فشارخون وقتی بالا می رود كه یا خون با قدرت بیشتر از قلب پمپاژ شود و یا مجرای سرخرگ تنگ شود. مهم ترین عامل در ایجاد تنگی بر سر راه جریان خون، رسوب چربی است. با بالا رفتن سن به تدریج چربی بیشتری در جدار سرخرگ ها رسوب می كند و فرد بیشتر در معرض فشارخون بالا قرار می گیرد. علاوه بر افزایش سن، برخی رفتارها مانند فعالیت بدنی كم، تغذیه ناسالم و مصرف سیگار یا قلیان هم در ایجاد و تشدید فشارخون تاثیر دارند.
مقدار فشارخون طبیعی و غیرطبیعی
در زمان انقباض عضله قلب خون وارد سرخرگ ها می شود و فشارخون به حداكثر مقدار خود می رسد و در زمان استراحت قلب خون به تدریج از سرخرگ ها خارج شده و فشارخون به حداقل مقدار خود می رسد. واحد اندازه گیری فشارخون میلی متر جیوه است.
علائم فشار خون بالا را بشناسید
فشارخون بالا معمولا علامت ندارد. البته امكان دارد افراد دارای فشارخون بالا گرفتار سردرد در ناحیه پشت سر، سرگیجه، تاری دید، خستگی زودرس و تپش قلب، تنگی نفس شبانه یا هنگام فعالیت و درد در قفسه سینه شوند. تنها راه تشخیص فشار خون بالا، اندازه گیری فشارخون با دستگاه فشارسنج است. برای مقابله و كنترل فشارخون بالا در جامعه باید فشارخون افراد در معرض خطر بخصوص افراد ۳۰ ساله و بالاتر و زنان آبستن اندازه گیری شود تا بتوان آنرا بموقع تشخیص داد و درمان كرد. برای اطلاع از وضعیت فشارخون خود می توانیم به خانه های بهداشت، پایگاه های سلامت، مراكز خدمات جامع سلامت، مطب پزشكان، درمانگاه ها و بیمارستان ها رجوع نماییم و بخواهیم تا فشارخون ما را اندازه بگیرند.
عوارض فشارخون بالاچیست؟
در افرادی كه فشارخون بالا دارند، به دلیل فشار وارد بر قلب به تدریج عضله قلب آنها ضخیم می شود و این مورد می تواند فشار بر قلب را افزایش دهد و در طولانی مدت، عمر فرد را بكاهد. همینطور فشارخون بالا سبب می شود تا چربی در دیواره سرخرگ ها سریع تر رسوب كند. رگ های قلب در این افراد زودتر تنگ می شوند و خون كمتری به عضله قلب می رسد. اگر رگ های قلب بسته شوند و خون اصلا به عضله قلب نرسد، سكته قلبی رخ می دهد. رسوب چربی در دیواره سرخرگ های مغزی هم از دیگر عوارض فشار خون است كه سبب كم شدن جریان خون به مغز می شود. اگر تنگی بسیار شدید شود و یا رگ های مغز كاملا بسته شود، سكته مغزی رخ می دهد.
در عین حال فشارخون بالا می تواند سبب پارگی رگ های مغز شود و خونریزی مغزی ایجاد كند كه امكان دارد سبب اختلال در حركت اندام ها، بینایی و قدرت تكلم و مرگ شود. فشارخون بالا می تواند سبب نارسایی كلیه ها هم شود.
در فشارخون بالا چشم هم می تواند مشكل پیدا كرده و خونریزی كند و حتی منجر به تاری دید و حتی كوری شود. ازاین رو لازم است هر بار كه به پزشك و یا دیگر عرضه كنندگان خدمات سلامت رجوع می نماییم، از آنها بخواهیم كه فشارخون ما را اندازه گیری كنند. اگر فشارخون از حد طبیعی بالاتر باشد، رجوع به پزشك ضروری می باشد. در عین حال بدانید كه حداقل نیم ساعت پیش از اندازه گیری فشارخون خود، غذا نخورید، قهوه و چای ننوشید، فعالیت بدنی انجام ندهید، سیگار یا قلیان نكشید، ادرار خویش را كاملا تخلیه كنید و عصبانی نباشید.
منبع: پاراسول
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب