زنبور گزیدگی از واكنش های آلرژیك تا مرگ
پاراسول: یك متخصص طب اورژانس ضمن اشاره به علایم و نشانه های خطرناك زنبور گزیدگی، درباره نحوه درمان آن توضیح داد.
دكتر غلامرضا معصومی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به خطرات ناشی از زنبور گزیدگی، اظهار داشت: سم زنبور موجب لطمه به بدن انسان می شود. این لطمه اكثراً محدود به ناحیه نزدیك گزش بوده و درمواردی موجب عوارض سیستمیك و خطرناك می شود كه حتی می تواند تهدیدكننده حیات فرد باشد. واكنش های حساسیتی و آلرژیك همچون این موارد است.
وی درباره چگونگی واكنش های آلرژیك یا حساسیتی، اضافه كرد: این حالت موجب بیشتر موارد مرگ و مشكلات وخیم ناشی از زنبور گزیدگی می شود و در افرادی رخ می دهد كه سیستم ایمنی آنها به زهر زنبور حساس بوده و بعد از گزش توسط زنبور، بدن آنها واكنش شدیدی را از خود نشان داده است. این افراد مكرراً واكنش های حساسیتی را در گزش توسط نوع خاصی از حشرات در گذشته گزارش می دهند.
معصومی با اشاره به اینكه سالانه حداقل ۱۰۰ مورد مرگ ناشی از واكنش های حساسیتی گزش حشرات در آمریكا رخ می دهد و این در حالیست كه میزان مرگ ناشی از مار گزیدگی در سال كمتر از ۱۰ مورد است، افزود: واكنش های مرگبار حساسیتی اغلب در كسانی رخ می دهند كه سابقه قبلی حساسیت به نیش حشره ای خاص را داشته اند. بااینكه گزش های چندگانه خطر بیشتری برای واكنش های آلرژیك تهدیدكننده حیات دارند، اما واكنش مرگبار آلرژیك و مرگ حتی با یك گزش زنبور در شخصی كه هیچ سابقه قبلی واكنش حساسیتی ندارد نیز می تواند رخ دهد.
این متخصص طب اورژانس با اشاره به اینكه بیشتر واكنش های حساسیتی خطرناك و مرگبار و همین طور بیشتر موارد مرگ، در ساعت اول بعد از گزش رخ می دهد، اظهار نمود: بر همین است كه مراقبت های فردی و سریع پزشكی در فرد مشكوك به واكنش های حساسیتی، یك امر حیاتی می باشد. در موارد نادری هم واكنش های مرگبار و كشنده در چهار ساعت اول بعد از گزش اتفاق نمی افتند و با تاخیر خودرا نشان می دهند. بدین سبب در هر صورت باید بیمار تحت مراقبت قرار گیرد.
معصومی در تشریح اثرات سیستمیك یا عمومی بدن در اثر گزش نیز اظهار داشت: در افراد غیر حساس به نیش زنبور، گرچه گزش زنبور دردناك است، اما موجب مسأله جدی نمی گردد. البته در همین افراد نیز گزش های چندگانه و زیاد موجب عوارض شدیدی مثل تخریب ماهیچه ای و یا نارسائی كلیوی و حتی در موارد نادر موجب مرگ می شود.
وی اصرار كرد كه عوارض شدید گزش خصوصاً در كودكان، افراد سالمند و بیمارانی كه ضعیف هستند، بیشتر دیده می شود. این عوارض می توانند در چند ساعت اول بعد از گزش دیده شوند و یا با چند روز تأخیر بعد از گزش ایجاد شوند. توجه داشته باشید حتی یك گزش در ناحیه دهان یا گلو خصوصاً در بچه ها می تواند ورمی ایجاد كند كه موجب انسداد راه هوایی شود.
وی با اشاره به اینكه شدت علایم زنبور گزیدگی به چند عامل بستگی دارد كه شامل نوع زنبور، محل گزش، تعداد گزش و حساسیت فرد گزیده شده به سم حشره است، اظهار داشت: مشكلات پزشكی ناشی از زنبور گزیدگی به دو دسته بزرگ تقسیم می شوند؛ اول واكنش های موضعی كه ناحیه نزدیك به محل گزش را درگیر می كنند و دوم واكنش های حساسیتی و غیر موضعی. در دسته اول علائمی چون درد، قرمزی، تورم، خارش در محل گزش دیده می شود و گاهی واكنش های بزرگی در طول ۱۲تا ۳۶ ساعت بعد از گزش اتفاق می افتند. همین طور عفونت باكتریایی پوست گرچه شایع است، اما در طول ۱۲ تا ۳۶ ساعت اول بعد از گزش و گاهی حتی بعد از چند روز اتفاق می افتد.
معصومی افزود: در دسته دوم مشكلات پزشكی گزش، قسمت های مختلف بدن را كه دور از محل گزش قرار دارند، گرفتار می كنند. در این زمان بیمار به علائمی چون كهیر، ورم در ناحیه گلو و دهان یا هر دو، تنفس مشكل و صدادار، تهوع و استفراغ، اضطراب، درد در قفسه سینه، كاهش فشار خون، ضعف و بی حالی گرفتار می شوند و حتی امكان دارد در موارد شدید گزش منجر به كاهش هوشیاری، تنفس بسیار مشكل و حتی مرگ شود.
معصومی اشاره كرد: بیشتر موارد زنبورزدگی در منزل درمان می شوند و فقط برخی از آنها نیاز به مراقبت های پزشكی دارند كه این موارد شامل وجود یك واكنش موضعی بزرگ، وجود شواهد عفونت مانند افزایش درد، ورم، قرمزی و خروج چرك از محل و یا تب در محل گزش، ادامه یافتن علایم برای بیشتر از یك تا دو روز و شك به واكنش های خطرناك حساسیتی. در این صورت باید سریعاً با اورژانس تماس گرفت تا فرد به مركز اورژانس برده شود. باید توجه كرد كه خود فرد نباید با وسیله نقلیه خود به طرف مركز اورژانس رود. برای اینكه اگر مبتلا به واكنش های حساسیتی باشد، امكان دارد گرفتار كاهش هوشیاری شده و موجب تصادف شود.
این متخصص طب اورژانس در ادامه صحبت هایش اظهار داشت: علائمی هم وجود دارند كه در صورت مشاهده آنها باید به بروز واكنش های حساسیتی شك كرد. این علایم شامل تنفس مشكل، اختلال در تكلم، التهاب دهان یا حلق، بثورات و لكه های جوش مانند در سراسر بدن و كاهش سطح هوشیاری و غش كردن هستند. همین طور اگر بیشتر از ۱۰ تا ۲۰ گزش خصوصاً توسط زنبورهای معمولی یا گزش در بچه ها و یا سالمندان و یا بیمارانی كه گرفتار یك بیماری زمینه ای دیگری بوده رخ داده باشد، اگر گزش در دهان یا حلق خصوصاً در كودكان رخ دهد و یا بیشتر از یك گزش در در این نواحی باشد، اگر گزش مستقیماً كره چشم را درگیر كند، اگر بیمار گزیده شده توسط همان حشره ای كه قبلاً گزیده شده واكنش حساسیتی داده، مجدداً گزیده شود، حتی اگر در گزش فعلی علایم حساسیتی نداشته باشد، بهتر است این بیمار در مركز اورژانس درمان گردد، برای اینكه امكان دارد این افراد بطور ناگهانی به طرف واكنش های حساسیتی شدید سوق پیدا كنند.
معصومی با اشاره به نحوه درمان زنبورگزیدگی نیز اظهار داشت: در درمان زنبور گزیدگی توجه به این نكته لازم است كه هیچ پادزهر اختصاصی برای سم زنبور وجود ندارد و درمان بستگی به شدت علایم بیمار دارد. قسمت اصلی درمان، مقابله با واكنش های حساسیتی و آلرژیك ناشی از گزش است. حال اگر این درمان ها بموقع صورت گیرند، در خیلی از موارد قادر به كنترل این واكنش های حساسیتی خواهند بود.
وی درباره نحوه درمان گزیدگی در منزل، اظهار داشت: خیلی از گزش های ساده در یك بیمار غیرحساس، به چیزی بیشتر از مراقبت های اولیه در خانه نیاز ندارند. با استفاده از لباس مناسب و استفاده از اسپری های دافع حشرات و كلاً در صورت امكان اجتناب از رفتن به این مناطق می توان از گزش های بیشتر جلوگیری كرد.
معصومی افزود: در صورت گزش در منزل بلافاصله نیش حشره (خصوصاً در مورد زنبور عسل كه معمولاً در پوست باقی می ماند) را بیرون آورید. برای اینكه این نیش كه به كیسه حاوی سم حیوان متصل است تا مدتی بعد از گزش با انقباضات خود به تزریق سم زنبور به داخل پیكر شخص ادامه می دهد و یك روش در آوردن آن، خاراندن محل گزش بوسیله یك كارت اعتباری است. البته اصل مهم در آوردن سریع نیش از بدن بوده و روش آن از اهمیت كمتری برخوردار می باشد.
وی افزود: در عین حال محل گزش را با آب و صابون شسته و روی آنرا با پماد آنتی بیوتیك بپوشانید. قراردادن یخ روی محل گزش می تواند موجب تخفیف درد شود كه می توان در هر ساعت، ۲۰ دقیقه از یخ استفاده نمود. البته باید بین محل گزش و یخ یك پارچه تمیز قرار داد تا از سرمازدگی پوست اجتناب شود. در صورت نیاز از یك آنتی هیستامین برای رفع خارش استفاده كنید. اگر بیشتر از ۱۰ سال از تزریق واكسن یادآور كزاز شما گذشته است با پزشك خود در مورد تجویز واكسن مشورت كنید.
معصومی با اشاره به اینكه در بیشتر موارد زنبور گزیدگی همین سفارش ها كفایت می كند، اظهار داشت: البته اگر واكنش های خطرناك مشاهده شد، اقدامات پزشكی پیشرفته تری مورد نیاز است. اگر شخصی كه توسط زنبور گزیده شده، قبلاً نیز در اثر گزش زنبور گرفتار واكنش های خطرناك حساسیتی شده است، باید سریعاً از یك آنتی هیستامین استفاده نماید.
منبع: پاراسول
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب